Rozwód małżonków, którzy wychowują małoletnie dzieci, zawsze jest bardzo trudny. Obejmuje bowiem także uregulowanie kwestii pieczy, a często też alimentów i kontaktów z dzieckiem.
O ile jednak rodzice są w stanie porozumieć się, warto zadbać o ustanowienie opieki naprzemiennej, która wskazywana jest jako najkorzystniejsza forma opieki nad dzieckiem w sytuacji, gdy rodzice żyją oddzielnie.
Do ustanowienia opieki naprzemiennej wymagane jest jednak zawarcie pisemnego porozumienia między rodzicami.
Porozumienie rodzicielskie — co to jest?
Zgodnie z kodeksem rodzinnym i opiekuńczym, jeżeli rozwodzący się małżonkowie mają wspólne małoletnie dziecko, to orzekając rozwód, sąd rozstrzyga także o władzy rodzicielskiej, alimentach i kontaktach.
Rodzice mogą jednak zawrzeć porozumienie rodzicielskie, które kwestie związane z kontaktami, opieką, wychowywaniem, a nawet alimentacją dziecka uregulują.
Sąd ma obowiązek uwzględnić pisemne porozumienie małżonków, jeżeli jest ono zgodne z dobrem dziecka.
W praktyce wymaga się, aby porozumienie takie zawarli rodzice chcący ustanowienia opieki naprzemiennej.
Praktyka polskich sądów jasno wskazuje, że wyłącznie w sytuacji, gdy rodzice są w stanie się porozumieć i wspólnie wypracować i praktykować odpowiedni model opieki, jest szansa na orzeczenie przez sąd opieki naprzemiennej.
Zawarcie porozumienia rodzicielskiego to nie tylko pisemna umowa między małżonkami, ale także dowód dla sądu, że małżonkowie ci są w stanie osiągnąć porozumienie.
Jak i gdzie zawrzeć porozumienie rodzicielskie?
Kodeks rodzinny i opiekuńczy wymaga jedynie, aby porozumienie rodzicielskie miało formę pisemną.
Istnieje jednak szereg dobrych praktyk, które sprawiają, że porozumienie takie ma większą moc sprawczą i lepiej działa.
Przede wszystkim warto, aby porozumienie rodzicielskie sporządził dla nas profesjonalista. Radca prawny zorientowany w sprawach rodzinnych będzie doskonale wiedział, jakie kwestie powinny się w takim dokumencie znaleźć i jak je sformułować, aby dokument ten był akceptowalny dla obojga rodziców, sądu i zgodny z dobrem dziecka.
Istnieje także praktyka zawierania porozumienia rodzicielskiego w formie aktu notarialnego.
Forma notarialna jest zalecana, aby zapewnić sobie możliwość przymusowej egzekucji ustanowionych na rzecz dziecka alimentów. Z drugiej strony, podniosła atmosfera związana ze stawaniem do aktu notarialnego może pozytywnie wpływać na wykonywanie przez rodziców zawartych w nim postanowień.
Porozumienie rodzicielskie może też zawrzeć w formie ugody mediacyjnej.
To również dokument pisemny, równoważny ugodzie zawartej przed sądem. Ugoda mediacyjna może być podstawą nadania klauzuli wykonalności poszczególnym postanowieniom porozumienia rodzicielskiego, a więc również ułatwić egzekucję alimentów.
Co powinno zawierać porozumienie rodzicielskie?
Przepisy nie regulują, co dokładnie powinno znaleźć się w porozumieniu rodzicielskim. Kluczowe jest, aby porozumienie takie było możliwe do realizacji i wyegzekwowania w praktyce.
Kształt i zakres regulacji porozumienia rodzicielskiego w każdej sprawie jest inny. Kwestie zawarte w porozumieniu rodzicielskim zależą od tego, co jest przedmiotem konfliktu między rodzicami i jak głęboki jest to konflikt.
Sprawy, co do których rodzice są zgodni, mogą zostać w porozumieniu rodzicielskim ujęte stosunkowo ogólnie. Z kolei w kwestiach, gdzie wzajemna nieufność rodziców jest większa, również precyzja ujęcia tematu powinna być większa. Sprawy, które dotychczas wywoływały największy emocje i generowały konflikty, powinny zostać uregulowane najbardziej szczegółowo.
Doświadczenie pokazuje, że im więcej sytuacji zostanie w porozumieniu przewidzianych, tym mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia konfliktu między rodzicami z ich powodu.
W porozumieniu rodzicielskim określa się najczęściej kto, gdzie i w jakim zakresie będzie sprawował pieczę nad dzieckiem, reguluje pozostałe kontakty rodziców z dzieckiem, a także alimentację dziecka.
Najbardziej rozbudowanym fragmentem porozumienia jest punkt dotyczący kontaktów z dzieckiem.
Wskazuje się w nim dni kontaktów, w tym tzw. okresów szczególnych jak np. święta, Dzień Matki, Dzień Ojca, Dzień Dziecka, urodziny itp.
Porozumienie rodzicielskie szczegółowo powinno też określać zakresy godzin, w których kontakty mają się odbywać, miejsca odbywania kontaktu, czy to, na którym z rodziców będzie spoczywał obowiązek odebrania oraz odwiezienia dziecka do miejsca jego zamieszkania po odbytym kontakcie.
Porozumienie rodzicielskie a alimenty
W porozumienie rodzicielskim rodzice często też określają kto i w jakiej kwocie będzie alimentował dziecko albo zgodnie postanawiają, że z uwagi na stosunkowo równy podział opieki i kosztów żadne z nich nie będzie dodatkowo świadczyć pieniężnie.
Należy jednak pamiętać, że każde porozumienie rodzicielskie musi zatwierdzić sąd. Jeżeli sąd uzna, że zasadne jest, aby jedna ze stron płaciła także alimenty, to konieczna będzie zmiana porozumienia w tym zakresie.
Podsumowanie: dlaczego warto zawrzeć porozumienie rodzicielskie?
Przyjmuje się, że porozumienie rodzicielskie ma spełniać kilka bardzo ważnych funkcji.
Po pierwsze porozumienie takie ułatwia stronom uregulowanie sytuacji po rozwodzie. Szczegółowe postanowienia dotyczące pieczy rodziców nad dzieckiem ograniczają i minimalizują pole do konfliktu. Jest to tzw. funkcja normatywna porozumienia rodzicielskiego.
Po drugie, porozumienie takie pozwala określić i czytelnie wyjaśniać rodzicom ich prawa i obowiązki rodzicielskie po rozwodzie. Porozumienie pełni zatem także funkcję edukacyjną i stanowi swoistą mapę postępowania w kwestiach związanych z pieczą nad dzieckiem po rozwodzie.
Głównym celem porozumienia rodzicielskiego jest zapobieganie powstawaniu konfliktów między rodzicami i angażowaniu w te konflikty dziecka (funkcja prewencyjna).
Od czego zacząć? Pomoc prawna w sprawach rodzinnych
Zespół kancelarii radcy prawnego Tymoteusza Zycha specjalizuje się w szeroko pojętym prawie rodzinnym i opiekuńczym.
Dzięki temu nasi profesjonaliści bezpiecznie przeprowadzą cię przez rozwód i pomogą wypracować z drogą stroną satysfakcjonujące i uczciwe porozumienie rodzicielskie.
Nie czekaj i skontaktuj się z nami już dziś!
